Hỏa phụng là một trong chin đứa con của phượng hoàng, được biết đến là loài chim có đầu gà, cổ rắn, mình rùa, đuôi cá, và cánh khổng tước, với bản tính là lửa, tính khí đầy kiêu hãnh nhưng nóng giận thất thường
Truyền thuyết dân gian kể lại rằng, hỏa phụng có thể trùng sinh, sống lại từ ngọn lửa, nên một số cổ nhân thường điêu khắc hỏa phụng trên phần mộ của mình mục đích để trùng sinh sau khi chết.
Chim Phụng xuất hiện nhiều trong kiến trúc và trang trí triều Nguyễn, họa tiết trong Hỏa phụng được lấy cảm hứng từ nghệ thuật khảm sành và chạm khắc gỗ của triều đại này, đặc biệt là 2 màu chủ đạo của “sơn son thép vàng”: đỏ của quyền lực và vàng của sang quý.
Hỏa phụng được vẽ như một dạng hóa thạch đang chuyển động dưới nhiều lớp lang, nền họa tiết trang trí của triều Nguyễn, điểm nhấn nằm ở ánh sáng trên đỉnh đầu, chạy trên cổ xuống cánh và đuôi. Phía sau ẩn hiện một đôi cánh của Phụng lửa khác sẽ tiếp nối sự trùng sinh.